Dlaczego dziecko nas nie słucha?

Prawidłowa komunikacja z dzieckiem

Dlaczego dziecko nas nie słucha?

Bardzo często zdarza się tak, że dziecko nie ma wady słuchu, a zachowuje się, jakby nie odbierało dźwięków (przynajmniej ludzkiej mowy :)). Najczęstszą przyczyną takiego zachowania jest niewłaściwa komunikacja. W prawidłowej komunikacji z dzieckiem należy pamiętać o wielu istotnych czynnikach:

PERSPEKTYWA – punkt widzenia dziecka jest inny od naszego – towarzyszą mu inne myśli i przeżycia, co innego ma dla niego podstawowe znaczenie. Dziecko pochłonięte jakąś aktywnością może naprawdę nie usłyszeć dźwięków nie związanych z tym, czym jest aktualnie pochłonięte. Dlatego zanim wypowiemy do dziecka zdanie (pytanie czy prośbę), zorientujmy się, co aktualnie robi. Nie lekceważmy jego czynności – dajmy znać, że widzimy, iż jest czymś zajęte.
UWAGA – uwaga dziecka zazwyczaj jest rozproszona i skupiona na czymś zupełnie innym. Zatem zanim zaczniemy mówić, upewnijmy się, że pozyskaliśmy dziecka uwagę. Wypowiedzmy jego imię i poczekajmy, aż zwróci do nas głowę i popatrzy na nas; czasem trzeba nawet stanąć, a najlepiej kucnąć przy dziecku. Stosujmy (jeśli potrzeba) tzw. zapowiadacze – „Oluś, chcę ci coś powiedzieć” czy „Posłuchaj mnie teraz, Zosiu”.
POTRZEBY DZIECKA – brak zrozumienia potrzeb dziecka to jedna z przyczyn ignorancji (dziecko udaje, że nie słyszy). Nie rzadko dziecko odmawiając myśli o swoich potrzebach. Potrzeby malucha są bardzo ważne, ale należy pamiętać, że małe dziecko nie wie co jest dla niego dobre, a co złe. To do rodziców powinno należeć ostatnie zdanie. Dlatego uleganie w sytuacji, kiedy dziecko uparcie chce „postawić na swoim” może nieść ze sobą poważne skutki (np. dziecko stale będzie wymuszało na nas pewne zachowania).
KONSEKWENCJA – dotyczy wypowiadanych przez dorosłego słów. Jeśli mówimy coś do dziecka, to musimy pamiętać o tym, by wypowiedziane słowa nie były puszczone na wiatr. Ponieważ, gdy dziecko nauczy się, że nasze słowa nie mają znaczenia – przestanie reagować i zacznie nas ignorować. Więc jeśli chcemy zaangażować dziecko w jakąś inną czynność, uprzedźmy je o tym i zapowiedzmy, że za określony czas (np. jak obejrzy do końca ten odcinek „Psiego patrolu”) trzeba będzie się oderwać od aktualnej czynności. Pozwólmy dziecku dokończyć zaczętą czynność, ale nie zgadzajmy się na kilkukrotne odkładanie i odwlekanie. Spokojnie, bez krzyku, ale stanowczo, wkraczamy i doprowadzamy do zmiany sytuacji.
ZŁA KOMUNIKACJA – należy pamiętać o tym, że dziecko potrzebuje jasnych instrukcji. W komunikacji z dzieckiem najczęściej zdarza nam się używać zwrotów zabraniania i upominania: “nie rób”, “nie dotykaj”, “przestań”. Brakuje wyjaśnienia, które odgrywa kluczową rolę. Zazwyczaj gdy, po raz setny mówimy dziecku: “Nie chodź po domu w butach”– ono nadal to robi, powiedzmy więc: “Buty zostawiamy w przedpokoju”. Dlaczego zmiana sposobu komunikacji jest taka istotna? W sytuacji, kiedy mówimy dziecku „Nie chodź w butach po domu” mały człowiek może pomyśleć: “Teraz mi nie wolno, ale zobaczymy co będzie następnym razem”. Natomiast w momencie, gdy dajesz dziecku informację: “Buty zostawiamy w przedpokoju” przekazujesz mu instrukcję, mówisz jaka jest przyjęta zasada i ona się nie zmieni.

Prawidłowa komunikacja ma istotne znaczenie!

Jak więc poprawić komunikację z dzieckiem?

Daj dziecku jasną instrukcję. Ono potrzebuje wskazówek.
Staraj się zamienić „NIE” na inny zwrot.
Jeśli używasz słowa „NIE” – wyjaśniaj dlaczego nie.
Nie odpuszczaj – stawiaj granice (jeden odcinek „Psiego Patrolu” to jeden odcinek, nie więcej!). To trudne, ale nie wolno Ci odpuścić choćby „ten jeden raz”. Dzieciaki potrafią być bardzo uparte i czasami są zdolne wielokrotnie sprawdzać, czy rzeczywiście to, że “nie wolno” jest jedynym wyjściem. W myślach dziecka zawsze istnieje możliwość, że przecież mama może zmienić zdanie.
Ustalaj z dzieckiem zasady i reguły.
Mów o swoich uczuciach spokojnie, bez krzyku.
Uzbrój się w cierpliwość.
Unikaj złości, krzyku – zamiast tego użyj podniesionego, stanowczego głosu.
Pamiętaj o byciu konsekwentnym – nie puszczaj słów na wiatr.
Nie martw się, to normalne
Wiele zachowań, które wydają nam się “niegrzeczne”, są po prostu naturalnymi zachowaniami rozwojowymi dziecka. Małe dzieci sprawdzają co im wolno, a co nie. Często wydaje nam się nawet, że dziecko jest wredne, złośliwe i robi nam na przekór. Ono nas tylko sprawdza. Testuje granice tego, co dopuszczalne. Dlatego tak ważne jest bycie stanowczym i konsekwentnym rodzicem. Prawidłowa komunikacja to klucz do wychowawczego sukcesu.