Stawianie dziecku zdrowych granic

Wyznaczanie granic dziecku

Stawianie dziecku zdrowych granic to bardzo ważny element wychowania. Dlaczego?

Wyobraźmy sobie trzylatka, który decyduje o tym, kiedy chce iść spać, co chce jeść, o jakiej porze i w jakim miejscu. Dziecko w tym wieku jest jeszcze małe, ale z całą pewnością już teraz, to co robi, może rzutować na to, jak będzie czuło się i zachowywało w następnych latach. Przykładem może być 10 – latek, który całe swoje życie wychowywany był w tzw. „bezstresowy sposób” – nie mając wyznaczonych granic. Obecnie jego działanie po powrocie ze szkoły sprowadza się do grania w gry komputerowe i robi to, bo – jak sam mówi (przykład z życia wzięty) –  nie bardzo wie co mógłby robić innego. Jako że nie postawiono w domu granicy, ile może grać, robił to tak długo, ile mu odpowiadało.

Granice w wychowaniu

Wielu rodziców hołduje zasadzie „Szanuje swoje dziecko, więc daje mu prawo wyboru”. Okazywanie szacunku to cenna umiejętność rodzicielska lecz nie jest ona tożsama z dawaniem prawa dziecku do decydowania o sobie w każdej sprawie.

W kwestiach życiowych, decydowania o tym co dobre, a co złe, dziecko powinno polegać na osobie dorosłej, która, przede wszystkim dzięki swojemu doświadczeniu, przewiduje możliwe konsekwencje danego działania.

Przykładowo, dziecko buntuje się przed założeniem czapki, mimo iż na zewnątrz panuje mróz. Oczywistym jest, że każdy sensownie myślący rodzic nie dyskutuje w tej sprawie, tylko wie, że czapka musi zostać założona. Natomiast zawsze może dać dziecku możliwość wyboru, pomiędzy jedną a drugą czapką, tak aby dziecko poczuło się usatysfakcjonowane, iż samo mogło o czymś zadecydować.

1. Dają poczucie bezpieczeństwa i stabilności.

Dzieci potrzebują uporządkowanego świata. Chcą znać reguły, które nim rządzą – wiedzieć czego się od nich oczekuje, jaki charakter mają ich relacje z innymi ludźmi, na co mogą sobie pozwolić i co je czeka, gdy posuną się za daleko. Testują rodziców, aby wzbudzić jakąś reakcję. Często testowanie to przybiera postać zachowań uciążliwych, niejednokrotnie wręcz proszących się o karę. Jest to swego rodzaju wołanie dziecka o granice, objawiające się tego typu zachowaniami .

2. Granice pomagają odkrywać świat.

Dzieci obserwują i naśladują to co zaobserwowały. Rodzice mogą ułatwić dzieciom ten proces poprzez rzetelne odpowiedzi na nurtujące pytania: Co jest w porządku, co nie jest i dlaczego? Jak daleko mogę się posunąć? Co się stanie, jeśli przekroczę wyznaczoną granicę? Czy wiąże się to z konkretnymi konsekwencjami?

3. Granice określają obszar akceptowanych zachowań.

Wyraźnie ustalone, stabilne granice wytaczają dzieciom ścieżkę postępowania zgodnego z normami i zasadami, zarówno w rodzinie, jak i szerszych kręgach społecznych.

—– Jak mądrze stawiać granice? ——

Spójność

Jeśli dziecko jest wychowywane przez oboje rodziców lub dodatkowo jeszcze przez babcie i dziadków, to idealnie by było, gdyby wszyscy stosowali zbliżone zasady wychowania. W ten sposób dziecko ma jasność, jakie obowiązują je prawa i obowiązki. W rzeczywistości bywa jednak tak, że jedno z rodziców jest bardziej konsekwentne niż drugie lub też uważa za słuszne nieco inne reguły.

Konsekwnecja

Jeśli mówimy dziecku, że złamanie danej zasady będzie skutkowało jakąś konsekwencją, to trzymajmy się tego. W ten sposób uczymy je, że świat jest przewidywalny i rządzi się pewnymi konkretnymi zasadami. Jeśli mówimy, że zabierzemy zabawkę – to zróbmy to! Działajmy konsekwentnie.

Uzasadnienie

Nie mówmy dziecku tylko „rób tak, bo ja ci tak każę”. W ten sposób w dziecku bardzo szybko zrodzi się bunt przeciwko niezrozumiałym regułom. Zupełnie inaczej brzmi informacja z uzasadnieniem: „przechodząc przez ulicę trzymaj mnie za rękę, bo tu jest dużo samochodów”.

Przykład

Oczywiście, najlepszym przykładem przestrzegania zasad są zawsze najbliżsi. Rodzice nie wkładają palców do kontaktów, trzymają porządek, nie krzyczą w złości, nie biją słabszych (w tym również dziecka!), a dziecko, obserwując ich na co dzień, mimowolnie przejmuje ich normy zachowania.

Stawianie dziecku zdrowych granic to bardzo ważny element wychowania. Nieodpowiednie, „niegrzeczne” zachowanie dziecka to wołanie o wyznaczenie granic. Warto o tym pamiętać.